پلی آمید (PA)
پلیآمیدها در حوزههای مختلف از تجارت لباس تا صنعت خودو کاربرد دارند. آنها در ساخت ابزار پزشکی، لوازم الکتریکی و غیره مورد استفاده قرار میگیرند.
پلی آمید ها، فرآوردههای تراکمی هستند که زنجیر خطی آنها یک گروه آمید است. این خانواده از پلیمرها نخستین بار و در دهه ۱۹۴۰ میلادی برای تولید الیاف مصنوعی توسعه یافتند. الیاف حاصل، شباهت و استحکامی همانند ابریشم طبیعی داشت. پلیآمید ها همانند پلیاسترهای خطی هستند، یعنی دارای زنجیرهای بلند کربنی با گروههای عاملی تکراری. با این تفاوت که گروههای عاملی به جای استر، آمید میباشد.
سه دسته از مواد را تحت عنوان پلی آمید ها میشناسیم. پلی آمید ۶۶ جزو اولین دسته این مواد است. اولین شماره، نشاندهنده تعداد اتمهای کربن در دیآمین و دومین شماره، تعداد اتمهای کربن در دیاسید می باشد. اینگونه نامگذاری در صنعت پذیرفته شده است. آمینهای مصرفی از ۲ تا ۱۰ کربن و اسیدهای مربوطه نیز از ۲ تا ۱۸ کربن دارند.
پلی آمیدها را از نظر روش تولید به دو نوع قالب ریزی و اکسترود تقسیم می کنند، پلی آمید دارای خانواده بزرگی از قبیل PA6-PA66-PA11-PA oil- PA gf- PA mo می باشد.
- نقاط قوت:
- مقاومت پوششی حتی در شرایط کاری طاقت فرسا
- مقاومت کششی و فشردگی بالا (نوع قالب ریزی) نسبت به نوع اکسترود دارای سفتی بیشتری است و مقاومت به فرسایش بالایی دارد
- دارای خاصیت خود لغزندگی و ضریب اصطکاک پایین می باشد و بنابراین در کاربردهای حرکتی نیاز به روغن کاری ندارد
- مقاومت به زنگ زدگی، ضد آب و مقاومت خوب در دمای پایین
- نقاط ضعف:
هر دو نوع اکسترود و قالب ریزی آن نمگیر می باشد.
پلی آمید قالب ریزی به سبب تردی زیاد شکننده تر از نوع اکسترود آن است
توصیه می شود از نوع قالب ریزی در سایزهای بزرگ استفاده شود، زیرا ساختار مولکولی آن در سایزهای بزرگتر پهنتر از سایز های کوچکتر است.
- کاربرد:
مکانیکی: به سبب امکان بدست آوردن سایزهای بزرگ در این صنعت، جهت تولید سایزهای غول آسا کاربرد دارد. مانند: یاطاقان ها، گوشواره ها، قرقره ها، چرخ ها و غیره
غذایی: به سبب خاصیت فیزیولوژی بی اثر امکان استفاده در این صنعت می باشد ولی به ندرت کاربرد دارد.
الکتریکی: استفاده در این صنعت منوط به اجتناب از تغییرات محتوی رطوبت است
شیمیایی: به سبب مقاومت به قلیا، مواد معدنی و حلال ها در این صنعت کاربرد فراوان دارد.
نامهای انواع پلی آمیدها از تعداد اتمهای کربن موجود در مولکولهای آنها حاصل شده است. این عدد به عنوان پسوند به نام افزوده میشود.
هنگامی که مونومرهای آمید توسط پیوندهایی به منظور تشکیل پلیمرها به هم متصل میگردند، به عنوان پلیآمید شناخته میشوند. برخی از پلیآمیدهای طبیعی ابریشم، پشم و پروتئینها هستند.
پلیآمیدها به دو دسته طبقهبندی میگردند. پلیآمید آلیفاتیک که به عنوان نایلون شناخته میشود و پلیآمیدهای آروماتیک که به عنوان آرامیدها شناخته میشوند. ما در اینجا در رابطه انواع پلیآمیدها و مصارف آنها بحث و گفت وگو میکنیم.